Aanpak

In mei 2025 eindigde het doorbraakproject en kondigden wij aan vol enthousiasme met onze activiteiten verder te gaan onder de naam ‘Greenhub Zuid-Holland’! 

Als deelnemersveld hebben wij een Uitvoeringsagenda ontwikkeld langs drie actielijnen:

  1. Aansturing van de hub
  2. Groenbeheer, in het bijzonder van bermen
  3. Circulair verwaarden van maaisel

Elke deelnemer kiest met het tekenen van de uitvoeringsagenda de activiteiten waaraan zij deelneemt. Met de totstandkoming van deze agenda is een provinciebrede samenwerking bereikt en zetten we gezamenlijk in op het versnellen van de transitie.

Van Bermgras tot bouwmateriaal en bodemproduct

In Zuid-Holland werken we toe naar een volledig circulaire samenleving in 2050. Door afval te voorkomen, bestaande grondstoffen en materialen opnieuw te gebruiken en nieuwe, circulaire productieketens te realiseren worden we minder afhankelijk van schaarse grondstoffen en beperken we schade aan het klimaat, de biodiversiteit, het milieu en onze gezondheid.

In Greenhub Zuid-Holland werken overheden, groenaannemers, marktpartijen en kennis- instellingen samen in de ontwikkeling van grondstoffenketens op basis van maaisel dat vrijkomt uit beheer van de openbare ruimte. Dit doen wij vanuit een gezamenlijke ambitie.

Ambitie

Een circulaire regio waarin ondernemer, burger en recreant zich thuis voelen en ecologische en economische waarden met elkaar in balans zijn.

In het realiseren van deze ambitie zien wij een aantal uitdagingen:

  • Daar waar grijs, groen en blauw elkaar treffen heeft de natuur het zwaar.
  • Er is behoefte aan kennis en handvatten om de transitie van traditioneel naar
  • ecologisch bermbeheer mogelijk te maken.
  • Zwerfafval staat de circulaire verwaarding van maaisel in de weg.
  • Het is een uitdaging om zelfstandig een circulaire grondstofketen te realiseren.

Overwegingen

Maatschappelijke uitdagingen

  • Wij, de ondertekenaars, zetten ons in om samen bij te dragen aan een duurzame leefomgeving in de provincie. Wij worden allemaal geconfronteerd met uitdagingen die onze leefomgeving onder druk zetten, zoals klimaatverandering, afname van de bodemkwaliteit, verlies van biodiversiteit en schaarste aan grondstoffen. Deze problemen hebben een grote impact op onze samenleving.
  • In onze verschillende rollen en vanuit onze eigen organisaties ervaren we allemaal de druk om deze uitdagingen aan te pakken.
    Daarom willen we de handen ineenslaan: samen leren, samenwerken en meer bereiken. 
  • We willen actief bijdragen aan het versnellen van de circulaire economie en het oplossen van de ‘kip-ei problemen’ (PBL, ICER 2025), waaronder het tekortschieten van vraag en aanbod van circulaire grondstoffen.
  • Wij geloven dat we door elkaar te ondersteunen en praktijkvoorbeelden te ontwikkelen, we niet alleen lokaal verschil kunnen maken, maar ook in andere regio’s van Nederland kunnen bijdragen aan duurzame oplossingen.
  • Met deze stap volgen we onder andere het Klimaatakkoord van Parijs, het Grondstoffenakkoord en het Aanvalsplan Landschap van het Deltaplan Biodiversiteitsherstel (waaronder de 10 procent groen-blauwe dooradering).

Het beheer van bermen

  • Wij, de ondertekenaars, erkennen de rol van bermen als dragers van de infrastructuur in ons land en als leefgebied van diverse soorten.
  • Wij erkennen het belang van goed bermbeheer in relatie tot de vele functies van de berm, zoals het herstel van biodiversiteit, klimaatadaptatie, veiligheid, het voorkomen van schade, technische ondersteuning en gezondheid.
  • Wij willen de regionale verschillen overbruggen in de manier waarop groenbeheer wordt aanbesteed en uitgevoerd. We geloven dat harmonisatie van beheer ten goede komt aan de functies van de berm en de impact op de omgeving.
  • Door ambities op groenbeheer en het circulair verwaarden van maaisel te combineren willen wij borgen dat bermen geen productiebermen worden en dat de kwaliteit in de gehele keten toeneemt.

Verankeren resultaten doorbraakproject in de provincie

  • Door samen op te trekken willen we de omstandigheden en de schaal creëren die vereist zijn om een toekomstige, duurzame investering in de verwerkingsketen van maaisel te bewerkstelligen.
  • Wij, de ondertekenaars, hebben kennisgenomen van de intentie van de Greenhub Zuid-Holland om een nieuwe standaard ten aanzien van bermbeheer en circulair verwaarden van maaisel te ontwikkelen en te implementeren.
  • Greenhub Zuid-Holland draagt bij aan het realiseren van onze ambities en doelen ten aanzien van de circulaire en biobased economie. Wij zien de realisatie van een hub met een zekere schaal als essentiële schakel voor het hoogwaardig en meervoudig verwerken van reststromen, waaronder maaisel.
  • Wij zien het belang van een hub als vliegwiel om terreinbeherende organisaties te mobiliseren tot ecologisch bermbeheer over te gaan.

Aansturing van de hub

Ontwikkeling dataplatform ‘De berm in kaart’

Wij inventariseren of en hoe de demoversie van het gemeenschappelijk dataplatform ‘De berm in kaart’ kan worden doorontwikkeld tot een platform waar TBOs, groenaannemers en andere belanghebbenden informatie over diverse bermkwaliteiten kunnen opslaan en raadplegen.

Wij bepalen met elkaar hoe we nadere invulling geven aan het begrip ‘maatschappelijke waarde-gedreven’ en de daarbij behorende KPIs.

Invulling aansturingsmodel Greenhub:

Het aansturingsmodel van de hub gaat uit van de realisatie van een BV in handen van een door maatschappelijke waarde-gedreven stichting. Wij willen intern en met de Greenhub onderzoeken hoe wij ons willen en kunnen verhouden tot deze organisatie en hebben de intentie hier nadere afspraken over vast te leggen.

Groenbeheer, in het bijzonder van bermen

Provinciebrede uitrol van ecologisch beheer:

Wij nemen als organisatie deel aan het Kennisprogramma Bermbeheer, waarin verschillende kennisdragers uit het netwerk handvatten aanreiken om tot ecologisch beheer over te gaan.

We stimuleren dat ecologisch beheer van bermen de nieuwe norm in Zuid-Holland wordt door het actief delen van kennis ten aanzien van beleid, uitvoering en monitoring van beheer.

De ontwikkeling van een inkoopstrategie voor het circulair aanbesteden van groendiensten:

De Community of practice ‘Circulair aanbesteden van groendiensten’ ontwikkelt momenteel een standaardbestek. De landelijke buyer groep Groendiensten ontwikkelt een inkoopstrategie op hetzelfde thema. Ambities op het gebied van het verbeteren van de leefomgeving, klimaatadaptatie en circulaire economie moeten hun weerslag in dit bestek gaan vinden. Wij blijven als organisatie op de hoogte over de voortgang in dit proces en maken graag gebruik van de deelresultaten en het uiteindelijke standaardbestek en inkoopstrategie. 

Ontwikkeling van een slimme maaiarm:

Wij leggen als organisatie ecologische linten aan in onze omgeving door nieuwe initiatieven te koppelen aan gevestigde private, vaak publiek ondersteunde, initiatieven in de provincie waarin ecologisch herstel en soortenrijkdom centraalstaan. Hiermee behoudt elk van de initiatieven haar eigen kracht, missie en reikwijdte, maar bereiken we samen meer impact in herstel van soortenrijkdom van flora en fauna in de regio. 

Kleurrijke kilometer: integratie beheer in Groen-Blauwe dooradering:

Wij leggen als organisatie ecologische linten aan in onze omgeving door nieuwe initiatieven te koppelen aan gevestigde private, vaak publiek ondersteunde, initiatieven in de provincie waarin ecologisch herstel en soortenrijkdom centraalstaan. Hiermee behoudt elk van de initiatieven haar eigen kracht, missie en reikwijdte, maar bereiken we samen meer impact in herstel van soortenrijkdom van flora en fauna in de regio. 

Circulair verwaarden van maaisel

Deelname in realisatie jaarlijkse maaiselketen:

Wij nemen als organisatie deel aan de verwaardingsketen van maaisel, die jaarlijks door de Greenhub Zuid-Holland wordt gerealiseerd, tot het moment dat de fysieke locatie is gerealiseerd. Door deelname in deze keten leren we de waarde van het maaisel als grondstof waarderen, ondervinden we wat dit betekent voor de samenwerking intern en met partners en dragen we bij aan de vereiste schaal om hoogwaardige verwaarding mogelijk te maken. Greenhub Zuid-Holland bespreekt met alle deelnemers hoe het proces het beste te faciliteren, zodat het goed aansluit bij de werkpraktijk van de deelnemers.

Vraagactivatie: stimuleren gebruik biobased producten in bouw en bodem:

  • Als organisatie stimuleren wij de vraag naar de biobased grondstoffen die in de maaiselketen worden geproduceerd door actief de koppeling te zoeken met projecten in bodem, bouw en beheer die wij als organisatie uitvoeren.
  • We spreken als deelnemende organisaties af dat de jaarlijkse maaiselketen vraaggestuurd is en passen volumes aan op de vooraf bekende marktvraag naar de producten. We hebben de intentie dat er jaarlijks een hoger volume wordt verwerkt, maar realiseren ons dat dit niet altijd lukt.

Virtuele Greenhub: Keuzehulp inzet groene reststromen, matching vraag & aanbod:

  • Wij maken als organisatie graag gebruik van de Keuzehulp ‘Circulair verwaarden van maaisel’ die tijdens het Doorbraakproject ontwikkeld is.
  • Wij maken gebruik van de makelaarsfunctie van de virtuele Greenhub in het bij elkaar brengen van vraag en aanbod naar groene reststromen.
  • Wij delen met elkaar de kennis die wij opdoen in het dichtbij, meervoudig en hoogwaardig verwaarden van maaisel.

Optioneel: wij zijn graag beschikbaar voor advies/ondersteuning in onderwerpen als locatiekeuze, financiering en vereiste vergunningen, maar mandateren geen wegbereider en kunnen vanuit onze rol niet actief deelnemen aan de kerngroep. 

Realisatie Greenhub: Bijdragen aan de wegbereidersfase:

  • Wij mandateren de stichting Greenhub Zuid-Holland als wegbereider van Greenhub Zuid-Holland als locatie voor het verwaarden van maaisel.
  • Wij dragen als organisatie bij aan de wegbereidersfase voor realisatie van de Greenhub Zuid-Holland door de inzet van tijd en/of middelen.
  • Wij nemen als organisatie deel aan de kerngroep van de Greenhub. De kerngroep is richtinggevend in en ziet toe op de opdracht van de wegbereider.

Slotbepalingen

  • Nakoming van de afspraken in de Uitvoeringsagenda is niet in rechte afdwingbaar.
  • De Uitvoeringsagenda geldt voor de periode vanaf de datum van ondertekening voor minimaal 1 jaar. Per jaar wordt deze stilzwijgend verlengd.
  • Toetreding tot en ondertekening van de Uitvoeringsagenda staat open voor terreinbeherende organisaties, groenaannemers, groenverwerkende technologiepartijen, organisaties die biobased producten op de markt brengen, organisaties uit het relevante maatschappelijk middenveld en kennisinstellingen. 
  • Toetreding kan na het moment van ondertekening door schriftelijk een verzoek hiertoe in te dienen.
  • De uitvoering van deze agenda wordt gefinancierd op basis van een financiële bijdragen aan stichting Greenhub i.o. Wij beschouwen dit als een statiegeld bijdrage. Bij daadwerkelijke realisatie van de verwerkingshub zal de bijdrage in mindering worden gebracht op toekomstige kosten.
  • De standaard deelnemersbijdrage voor MKB bedrijven en gemeenten met minder dan 50.000 inwoners bedraagt € 2.500 ex BTW. Voor andere organisaties is de standaard bijdrage € 4.000 ex BTW. In-kind bijdragen zijn mogelijk op basis van maatwerkafspraken.
  • Deelname aan de Uitvoeringsagenda kan door elke partij op ieder moment schriftelijk worden opgezegd. Hierbij blijft de agenda onverminderd gelden voor de overblijvende partijen. Binnen de context van de Uitvoeringsagenda zullen partijen na opzegging over en weer niets van elkaar te vorderen hebben.
  • Dit document functioneert als bijlage bij de Uitvoeringsagenda ‘Bermbeheer en circulair verwaarden van maaisel Zuid-Holland’ en vormt hier een integraal onderdeel van.

Samen werken aan een nieuwe taal

We zullen fundamenteel anders moeten denken, doen en organiseren.

Lineair -> Circulair

Van een take-make-waste economie naar een economie gebaseerd op hernieuwbare grondstoffen.

Afval -> Grondstof

De natuur kent geen afval. Maaisel is geen afval dat vrijkomt uit beheer maar een waardevolle grondstof die bijdraagt aan ecologie en economie.

Afvoeren / ontdoen -> Oogsten

Van ‘Ik ontdoe mij van mijn afval uit beheer en het vervalt aan de aannemer’ naar ‘Ik oogst een grondstof en pas het toe in mijn bodem, bouw en/of buitenruimte’.

Opdrachtgever & opdrachtnemer -> Gelijkwaardige partners in de keten

Gezamenlijk inrichten van een keten op basis van een gedeeld belang en een duurzaam verdienmodel voor elke partner. Zie ook het Common-owned aansturingsmodel >